"АБИОТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ БИОТИКАЛЫҚ КҮЙЗЕЛІСТЕРГЕ ТӨЗІМДІ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ СЕЛЕКЦИЯСЫ ЖӘНЕ ҚАРҚЫНДЫ ЕГІНШІЛІК " АТТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯНЫҢ ҚАРАРЫ
Жаңалықтар
Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына және
А.И. Бараев атындағы астық шаруашылығы ҒӨО-ның 65 жылдығына арналған "АБИОТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ БИОТИКАЛЫҚ КҮЙЗЕЛІСТЕРГЕ ТӨЗІМДІАУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ СЕЛЕКЦИЯСЫ ЖӘНЕ ҚАРҚЫНДЫ ЕГІНШІЛІК " АТТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯНЫҢ ҚАРАРЫ
Конференция қатысушылары бірауыздан қабылдады 18.11.2021
Конференция жұмысына ҚР Парламенті Сенатының, Ақмола облысының облыстық және аудандық әкімдіктерінің, ұлттық аграрлық ғылыми - білім беру орталығы КЕАҚ, "С. Сейфуллин атындағы КАТУ" КЕАҚ, Қазақстанның ғылыми - зерттеу институттарының: ҚР БҒМ ҒК "Ұлттық биотехнология орталығы" РМК, "Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы институты" ЖШС өкілдері, "У.У. Успанов атындағы Қазақ топырақтану және агрохимия ғылыми-зерттеу институты" ЖШС, "Қазақ мал шаруашылығы және Өсімдік шаруашылығы ҒЗИ" ЖШС, ҚР АШМ "Ауыл шаруашылығы дақылдарының сорттарын сынау жөніндегі мемлекеттік комиссия" РММ; Ресей Федерациясы: "Челябі АШҒЗИ" ФМБҒУ, "Верхневолжский ФАНЦ" ФМБҒУ; Германиядан Лейбниц университетінің өкілдері; тәжірибелік станциялар: "Мақта шаруашылығы және бақша шаруашылығы АШТС" ЖШС, "Красноводопад ауыл шаруашылығы станциясы" ЖШС, "Қарабалық АШТС" ЖШС, "Заречное ТШ", агроқұрылымдардың басшылары мен мамандары қатысты.
Конференция бағдарламасына сәйкес пленарлық отырыста, ғылыми секция отырыстарында баяндамалар тыңдалып, талқыланды. Конференцияға қатысушылар қазіргі заманғы әлеуметтік-экономикалық жағдайларда Қазақстан Республикасының перспективалы дамуының негізгі бағдарлары қазіргі заманғы өндіріс құралдары мен әдістері негізінде ұлттық экономиканы көтеру және дамыту болып табылатынын атап көрсетеді.
Осы міндеттерді іске асыру сыртқы нарықтарда жетекші позицияларды иелену мақсатында ішкі нарықты жабу және экспорттық ресурстарды қалыптастыру үшін жеткілікті көлемде ауыл шаруашылығы өнімдері өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуге қабілетті инновациялық технологияларды әзірлеумен, жетілдірумен және енгізумен тығыз байланысты.
Конференция барысында ел экономикасының инновациялық даму жолына көшуі жағдайында ҚР АӨК жаңғыртудың өзекті жай-күйі мен проблемалары қаралды, жүргізіліп жатқан өзгерістердің тиімділігін арттырудың басым бағыттары бойынша ұсыныстар тұжырымдалды. Аграрлық ғылымдағы зерттеулердің басым бағыттары климаттың өзгеруіне бейімделу мәселелері болып табылады, өйткені ауыл шаруашылығы табиғи-климаттық жағдайларға байланысты және азық-түлік қауіпсіздігін тікелей анықтайды, осыған байланысты отандық өсімдік шаруашылығының климаттық өзгерістерге бейімделу мүмкіндіктері бойынша зерттеулерді жандандыру, яғни селекциялық жұмысқа көзқарасты өзгерту қажет. Сонымен қатар, өнімділікті арттыруға ғана емес, сонымен қатар сорттардың стресске төзімділігін дамытуға, тұрақты жерді пайдалану технологиясын дамытуға, климаттың теріс әсерін жұмсартуға және ылғал үнемдеу әдістерін жасауға баса назар аудару керек.
Жоғарыда баяндалғанды ескере отырып, адами капиталды дамыту саласындағы қызметті жандандыру және қазіргі заманғы аграрлық ғылымның жаңа сапасына қол жеткізу мақсатында халықаралық ғылыми-практикалық конференцияға қатысушылар іс-әрекеттерді мынадай басым бағыттарда үйлестіруді ұсынады:
- ауыл шаруашылығы алқаптарын автоматтандырылған қызмет көрсету және картографиялау құралдарына негізделген әртүрлі меншік нысанындағы ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге тиімді агрохимиялық және технологиялық қызмет көрсету жүйесін әзірлеу;
- агроценоздардың микробтық әлеуетін іске асыру бойынша зерттеулерді дамыту;
- мелиорацияланған алқаптарды тиімді пайдаланудың ландшафтық-сараланған суару жүйелері мен агротехнологияларын әзірлеу; басқарушылық мелиорациялық қызметті ақпараттық қамтамасыз ету әдістерін, тәсілдері мен технологияларын енгізу;
- өсімдік шаруашылығында ғылымды қажетсінетін тиімді технологияларды әзірлеу, сондай-ақ биоәртүрлілікті сақтау және қалпына келтіру үшін ауыл шаруашылығы, дәрілік өсімдіктердің әлемдік генетикалық әртүрлілігін зерттеу және пайдалану;
- ҚР өсімдіктерінің генетикалық ресурстарын сақтаудың ұлттық стратегиясын әзірлеу, сондай-ақ өсімдіктер коллекциясын сақтаудың жаңа технологиялары мен әдістерін жасау, түрлендіру және қолдану;
- ауыл шаруашылығы дақылдарының бастапқы және селекциялық материалын кешенді бағалаудың қазіргі бар селекциялық-генетикалық, цитогенетикалық, биохимиялық, физиологиялық, биохимиялық, биотехнологиялық және өзге де әдістері мен тәсілдерін жетілдіру және жаңаларын жасау;
- абиотикалық және биотикалық экологиялық факторларға төзімділік пен қарсылықпен тұрақты жоғары өнімділік пен жоғары сапалы өнімді біріктіретін ауылшаруашылық өсімдіктерінің сорттары мен будандарын құру мақсатында бейімделгіш маңызды генотиптік өзгергіштікті индукциялау және бастапқы генотиптерді сәйкестендіру негізінде селекциялық процестің қолданыстағы технологияларын жетілдіру және жаңа технологияларын әзірлеу;
- био-және абио-факторларға, жоғары өнімділікке, өнім сапасына және басқа да шаруашылық - құнды белгілерге жоғары төзімділігі бар қағидатты жаңа донорлар мен гендерді бөліп алу және синтездеу;
- жоғары сапалы тұқымдардың шығуын, өндірісте жаңа сорттар мен будандардың жедел игерілуін қамтамасыз ететін бастапқы және өнеркәсіптік тұқым шаруашылығының тиімді, қоршаған орта үшін қауіпсіз аймақтық технологияларын әзірлеу;
- экономикалық тиімділік, биологиялық, химиялық және экологиялық қауіпсіздік талаптарына жауап беретін өсімдіктерді интеграцияланған қорғаудың прогрессивті өңірлік жүйелерінде әртүрлі меншік нысандарындағы ауылдық тауар өндірушілер үшін пестицидтер мен биопрепараттарды пайдаланудың жаңа ресурс - және энергия үнемдейтін агротехнологияларын әзірлеу;
- ақпараттық, коммуникациялық технологиялар мен компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып, төтенше фитосанитариялық жағдайларды болжау және олардың алдын алу мақсатында фитосанитариялық диагностиканың және зиянды және пайдалы организмдер санын айқындаудың жаңа әдістерін жасау.
Конференция қорытындысы бойынша келесі шешімдерді қабылдау ұсынылады:
1.Конференцияда мәлімделген және ҚР АӨК дамыту мәселелері секциялары шеңберінде қаралатын тақырыптың өзектілігін тану;Конференция бағдарламасына сәйкес пленарлық отырыста, ғылыми секция отырыстарында баяндамалар тыңдалып, талқыланды. Конференцияға қатысушылар қазіргі заманғы әлеуметтік-экономикалық жағдайларда Қазақстан Республикасының перспективалы дамуының негізгі бағдарлары қазіргі заманғы өндіріс құралдары мен әдістері негізінде ұлттық экономиканы көтеру және дамыту болып табылатынын атап көрсетеді.
Осы міндеттерді іске асыру сыртқы нарықтарда жетекші позицияларды иелену мақсатында ішкі нарықты жабу және экспорттық ресурстарды қалыптастыру үшін жеткілікті көлемде ауыл шаруашылығы өнімдері өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етуге қабілетті инновациялық технологияларды әзірлеумен, жетілдірумен және енгізумен тығыз байланысты.
Конференция барысында ел экономикасының инновациялық даму жолына көшуі жағдайында ҚР АӨК жаңғыртудың өзекті жай-күйі мен проблемалары қаралды, жүргізіліп жатқан өзгерістердің тиімділігін арттырудың басым бағыттары бойынша ұсыныстар тұжырымдалды. Аграрлық ғылымдағы зерттеулердің басым бағыттары климаттың өзгеруіне бейімделу мәселелері болып табылады, өйткені ауыл шаруашылығы табиғи-климаттық жағдайларға байланысты және азық-түлік қауіпсіздігін тікелей анықтайды, осыған байланысты отандық өсімдік шаруашылығының климаттық өзгерістерге бейімделу мүмкіндіктері бойынша зерттеулерді жандандыру, яғни селекциялық жұмысқа көзқарасты өзгерту қажет. Сонымен қатар, өнімділікті арттыруға ғана емес, сонымен қатар сорттардың стресске төзімділігін дамытуға, тұрақты жерді пайдалану технологиясын дамытуға, климаттың теріс әсерін жұмсартуға және ылғал үнемдеу әдістерін жасауға баса назар аудару керек.
Жоғарыда баяндалғанды ескере отырып, адами капиталды дамыту саласындағы қызметті жандандыру және қазіргі заманғы аграрлық ғылымның жаңа сапасына қол жеткізу мақсатында халықаралық ғылыми-практикалық конференцияға қатысушылар іс-әрекеттерді мынадай басым бағыттарда үйлестіруді ұсынады:
- ауыл шаруашылығы алқаптарын автоматтандырылған қызмет көрсету және картографиялау құралдарына негізделген әртүрлі меншік нысанындағы ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге тиімді агрохимиялық және технологиялық қызмет көрсету жүйесін әзірлеу;
- агроценоздардың микробтық әлеуетін іске асыру бойынша зерттеулерді дамыту;
- мелиорацияланған алқаптарды тиімді пайдаланудың ландшафтық-сараланған суару жүйелері мен агротехнологияларын әзірлеу; басқарушылық мелиорациялық қызметті ақпараттық қамтамасыз ету әдістерін, тәсілдері мен технологияларын енгізу;
- өсімдік шаруашылығында ғылымды қажетсінетін тиімді технологияларды әзірлеу, сондай-ақ биоәртүрлілікті сақтау және қалпына келтіру үшін ауыл шаруашылығы, дәрілік өсімдіктердің әлемдік генетикалық әртүрлілігін зерттеу және пайдалану;
- ҚР өсімдіктерінің генетикалық ресурстарын сақтаудың ұлттық стратегиясын әзірлеу, сондай-ақ өсімдіктер коллекциясын сақтаудың жаңа технологиялары мен әдістерін жасау, түрлендіру және қолдану;
- ауыл шаруашылығы дақылдарының бастапқы және селекциялық материалын кешенді бағалаудың қазіргі бар селекциялық-генетикалық, цитогенетикалық, биохимиялық, физиологиялық, биохимиялық, биотехнологиялық және өзге де әдістері мен тәсілдерін жетілдіру және жаңаларын жасау;
- абиотикалық және биотикалық экологиялық факторларға төзімділік пен қарсылықпен тұрақты жоғары өнімділік пен жоғары сапалы өнімді біріктіретін ауылшаруашылық өсімдіктерінің сорттары мен будандарын құру мақсатында бейімделгіш маңызды генотиптік өзгергіштікті индукциялау және бастапқы генотиптерді сәйкестендіру негізінде селекциялық процестің қолданыстағы технологияларын жетілдіру және жаңа технологияларын әзірлеу;
- био-және абио-факторларға, жоғары өнімділікке, өнім сапасына және басқа да шаруашылық - құнды белгілерге жоғары төзімділігі бар қағидатты жаңа донорлар мен гендерді бөліп алу және синтездеу;
- жоғары сапалы тұқымдардың шығуын, өндірісте жаңа сорттар мен будандардың жедел игерілуін қамтамасыз ететін бастапқы және өнеркәсіптік тұқым шаруашылығының тиімді, қоршаған орта үшін қауіпсіз аймақтық технологияларын әзірлеу;
- экономикалық тиімділік, биологиялық, химиялық және экологиялық қауіпсіздік талаптарына жауап беретін өсімдіктерді интеграцияланған қорғаудың прогрессивті өңірлік жүйелерінде әртүрлі меншік нысандарындағы ауылдық тауар өндірушілер үшін пестицидтер мен биопрепараттарды пайдаланудың жаңа ресурс - және энергия үнемдейтін агротехнологияларын әзірлеу;
- ақпараттық, коммуникациялық технологиялар мен компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып, төтенше фитосанитариялық жағдайларды болжау және олардың алдын алу мақсатында фитосанитариялық диагностиканың және зиянды және пайдалы организмдер санын айқындаудың жаңа әдістерін жасау.
Конференция қорытындысы бойынша келесі шешімдерді қабылдау ұсынылады:
2.Зерттеулер мен практикалық әзірлемелерді жүргізу, сондай-ақ конференцияда ұсынылған ғылыми зерттеулердің алынған нәтижелерін енгізу тәжірибесімен жемісті алмасу болып саналсын;
3.Конференция материалдарын жинақ және конференция бағдарламасы түрінде А.И. Бараев атындағы АШҒӨО сайтында жариялау;
4.Конференцияға қатысу үшін өз өкілдерін жіберген ұйым басшыларына зор ризашылығымызды және алғысымызды білдіреміз.
738 -рет қаралды
