25-30 ц/га: Бидайдың Таймас сортын Солтүстік Қазақстан жағдайында өсіру ұсынылады

"Найдоровское" ЖШС тәжірибелік алқаптарында Таймас бидай өнімділігінің жоғары көрсеткішіне қол жеткізілді.

Естеріңізге сала кетейік, жаздық жұмсақ бидайдың жаңа сорты (T. aestivum L.) - Таймас 2022 жылдан бастап Қазақстан Республикасының Селекциялық жетістіктерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген.

А.И. Бараев ат. АШҒӨО бидай селекциясы бөлімінің меңгерушісі, Ғалым Әділхан Бабкенов зерттеу нәтижелеріне түсініктеме береді:

- Таймасты біз будандастыру әдісімен Лютесценс 101/94–1 Дуэт сортын қарапайым жұптық будандастыру арқылы, содан кейін бесінші буыннан жеке таңдау арқылы өсірдік.

Оның айтуынша, Таймас орта мерзімде пісетін сорттарға жатады. Вегетациялық кезең 90-нан 100 күнге дейін өзгереді. Түрлері-Eritrospermum:

- Қысқа сабақты, өсімдіктердің орташа биіктігі 60-70 см. Зерттеу нәтижелері бойынша өсу функцияларының өзгеруі өсімдіктердің биіктігінің төмендеуімен байланысты екендігі атап өтілді, яғни биологиялық материалдың қайта бөлінуі жүреді, соның арқасында астық өнімділігі артады, - дейді ғалым.

Сонымен қатар, молекулалық талдау нәтижелері бойынша жаңа сорт қоңыр татқа (P. triticina Eriks.)- Lr19 және Lr 37, жатып қалуға және құрғақшылыққа төзімді.

Сондай-ақ, ірі дәнді сорт, 1000 тұқымның массасы 40 г дейін қалыптастыруға қабілетті:

- Астық сапасының технологиялық көрсеткіштері бойынша Таймас сорты күшті бидайға жатады: шикі клейковина мөлшері: 32,3-34,5 %, ақуыз - 15,1-15,7 %.Сорт жоғары өнімді, зерттеу жылдарында максималды өнімділік 38,5 ц/га құрады.

Селекционер 3M берген сұхбатында сорт жоғары тұрақты өнім алудың нақты негізі болғандықтан, өндірушінің сұраныстарына жауап беруі керек, ол құрылған аумақта өсу жағдайларына сәйкес келуі керек екенін атап өтті. Сондықтан Таймасты ҒӨО ғалымдары Солтүстік Қазақстан жағдайында өсіру үшін ұсынған.